Rood en groen apart samen sterker
Joop den Uyl reageerde in 1971 afhoudend op de aandrang tot de vorming van de Progressieve Volkspartij. Voor er sprake kon zijn van een partijfusie wilde hij het eerst over de inhoud hebben. Laat dat ook nu voorop staan: een alliantie geeft de stem van de kiezer kleur vanuit eigenheid en het besef dat zelfstandig samen op pad gaan het geheel sterker maakt.
Na bijna drie jaar bestuurlijk duwen schijnen GroenLinks en de PvdA, door tijd en omstandigheden geleid, bijna onontkoombaar richting fusie te gaan. De grote meerderheden bij congressen lijken de koers van het bestuur te bevestigen. Er is echter een groeiende groep mensen die moedig blijft roeien tegen de fusiestroom in. Een groeiende groep die zich primair sociaaldemocraat voelt, die bestuurlijk vrijwel genegeerd wordt, maar blijft zoeken naar een alternatief voor de fusie. Een groeiende groep Rood Vooruit!
Rood Vooruit! wil verder met een zelfstandige PvdA. Een PvdA die zich strategisch verbindt met partijen en bewegingen links van - en soms ook in - het midden. Bouwend op de sociaaldemocratische ideologie en teruggrijpend op het gedachtegoed van Joop den Uyl. Ik ben, als ‘gewoon’ lid van de PvdA, één van de supporters van Rood Vooruit!
Naar mijn overtuiging kan de PvdA het verschil maken door pragmatische oplossingen te bedenken voor de vele uitdagingen waar de mensen in onze maatschappij voor staan. Ontregelen(d): meer vertrouwen, menselijkheid en maat en minder controle, systeem en overregulering. In strategische meerkleurige allianties met ruimte voor eigen kleuring.
Daarin word ik gesterkt door het gedachtengoed van Joop Den Uyl die al lang geleden met de PvdA een groene traditie ingezet heeft. Bij Den Uyl zit voor mij ook de kern van mijn politieke bewustzijn, het beste verwoord in de regeringsverklaring uit 1973: “evenwichtiger verhoudingen in onze economie nastreven binnen het raam van een fundamentelere verandering van onze samenleving, gericht op spreiding van inkomen, bezit, macht, kennis en zeggenschap. (..) voorrang geven aan de verbetering van de kwaliteit van het bestaan, aan behoud en verbetering van de dagelijkse leef- en woon- en werkomstandigheden boven een slaafs volgen van technische ontwikkelingen. (..) welvaart richten op welzijn."
Dan naar de actualiteit van de fusiestroom, met een link naar het rijke verleden van de PvdA, te weten de politieke vertaling voor Grenzen aan de Groei (van de Club van Rome) èn de weg naar een Progressieve Volkspartij. Om die te verkennen stelde Den Uyl medio 1971 de Commissie van Zes samen, met prominenten uit D66, PPR en PvdA. Hij reageerde echter afhoudend op de aandrang tot de vorming van de PVP van m.n. Hans van Mierlo. Voor er sprake kon zijn van een partijfusie wilde hij het eerst over de inhoud hebben. “Het ecologische evenwicht hangt samen met het economische evenwicht, stelt hij: zonder een rechtvaardige verdeling van welvaart is alle milieupolitiek tevergeefs.”* In mijn woorden: welzijn voor welvaart en inhoud voor vorm.
Op 30 januari 2023 verscheen “Samen onze toekomst in handen nemen”. Een hoopvol begin, gezien de opdracht: “De wetenschappelijke bureaus van beide partijen hebben de opdracht aanvaard om samen tot een discussiestuk te komen op de inhoud. Wat ons betreft vormt dit stuk de basis voor een nieuw links verhaal. Het heeft als doel om de inhoudelijke en ideologische dialoog verder te brengen, binnen en buiten de partijen.” Een verstandige benadering, vergelijkbaar met de reactie van Joop den Uyl op de vorming van de PVP: inhoud voor vorm. Na het verschijnen van het discussiestuk werd het echter stil. Dat kan en moet anders.
Een inhoudelijke en ideologische dialoog kan en moet leidend zijn, willen partijen sterk staan in het nastreven van eigen ambities én om zo, op gedeelde ambities, allianties aan te gaan met andere partijen. Juist vanuit zelfstandigheid behoud je kleur en kun je accenten leggen die ‘eigen’ kiezers aanspreken. Bij een fusie zal elke voorheen individuele partij verbleken en daarmee te veel ‘eigen’ mensen afschrikken. Door op onderwerpen strategische allianties aan te gaan, met mogelijk verschillende partijen, blijven kiezers ‘hun eigen partij‘ herkennen. Kiezers kiezen de partij die ze het meeste aanspreekt juist ook op onderwerpen waarin een alliantiepartij zich onderscheidt. Apart zijn we samen sterker als geheel!
Er zijn kiezers die groen zo belangrijk vinden dat ze beslist groen stemmen. Evenzo bij rood. Beiden kunnen het voor 95% met elkaar eens zijn en dat uitstralen in de strategische alliantie ‘Keerpunt 2025’. Een alliantie geeft de stem van de kiezer kleur. Een kleur die stemmers bindt vanuit eigenheid, vanuit het besef dat zelfstandig samen op pad gaan het geheel sterker maakt. Laten we ons daarom hernieuwd richten op het verbeteren van de levens van mensen door ons, maximaal gericht op welzijn, in het landsbestuur in te zetten. Geïnspireerd door een historisch streven waar rood én groen herkenbaar in zijn: de sociaaldemocratie van Joop den Uyl.
* Verantwoording: in deze tekst maak ik gebruik van opgebouwde kennis van, maar ook citaten uit, openbare bronnen en artikelen. Voor wat betreft het laatste - en specifiek voor de zin met het * - refereer ik aan het artikel van Jaap Tielbeke in de Groene Amsterdammer van 17 februari 2022: “Over de grenzen aan de groei”.