Namens de initiatiefgroep “Sociaal Democratische Binding/LinksVooruit!” is door Ad Melkert en Rob Oudkerk de Open Brief toegelicht in een gesprek met partijvoorzitter Esther-Mirjam Sent. Het gesprek bleef zonder resultaat.
De Open Brief was namens ruim veertig partijleden aan het partijbestuur gezonden als uitkomst van de “Sociaal Democratische Binding/RoodVooruit! Inspiratiebijeenkomst” in Herpt op 6 juli. In de brief wordt gepleit voor een “vierde alternatief” als volwaardig onderdeel van de discussie die het partijbestuur in voorbereiding heeft over drie opties voor de toekomstige samenwerking met GroenLinks: fusie, nieuwe partij of blijvende alliantie. Dit vierde alternatief gaat uit van de Partij van de Arbeid met eigen organisatie en identiteit als drager van de sociaaldemocratie in en vanuit Nederland. Daarbij is samenwerking niet exclusief gericht op GroenLinks, maar op breder centrum-links en op constructieve samenwerking in het politieke midden als meest effectieve antwoord op extreem-rechts.
In het gesprek met partijvoorzitter Esther-Mirjam Sent, directeur Jenneke de Sain en bestuurssecretaris Jesse Jansen werd een klip en klaar antwoord gegeven dat het partijbestuur geen ruimte ziet voor het betrekken van dat vierde alternatief bij de in voorbereiding zijnde partijdiscussie. Het zegt slechts de wensen van de leden uit te voeren en verwijst naar de procedurele mogelijkheid daarover bij een volgend congres een motie in te dienen. Het ziet voor zichzelf geen taak weggelegd, ook niet met een beroep op een open partijdemocratie. De simpele vraag of tenminste de leden via de Ledenbrief mochten worden geïnformeerd over RoodVooruit! website (“platform voor discussie en meningsvorming over de sociaaldemocratie”) stuitte op een onwrikbaar njet.
Ook de feiten dat bij de verkiezingen in november en juni is gebleken dat potentieel aanspreekbare PvdA-kiezers het massaal hebben laten afweten en dat GroenLinks-PvdA vooral als eigenaar wordt gezien van het klimaatthema – en niet van de bekende sociaaldemocratische thema’s – mochten geen verandering brengen in die positie. Een onafhankelijke evaluatie van de gevoerde campagnes en de behaalde resultaten en een discussie daarover met de leden wordt niet opportuun geacht. Dat het risico bestaat dat naast kiezers ook PvdA-leden een fusie met GroenLinks niet zullen meemaken vindt weinig weerklank. Er wordt gewezen op de recente ledengroei, waarbij het overigens onbekend blijft in welke mate het dubbellidmaatschap hieraan bijdraagt. En er is de verwachting dat er vanuit de Tweede Kamerfractie meer rood op de wangen zal kleuren, een impliciete erkenning dat er wat dat betreft nu reeds een probleem is.
Conclusie
Terwijl de samenleving zit opgescheept met het meest rechtse kabinet sinds mensenheugenis, is er twee jaar van discussie gepland over samenwerking die veel intern gerichte politieke energie opslokt. Het dramatische verlies van vertrouwen van vele (eerdere) PvdA-kiezers dat is gebleken bij de verkiezingen in november en juni dwingt de Partij van de Arbeid om zich af te vragen hoe en door wie de sociaaldemocratie in Nederland en de Nederlandse sociaaldemocratie in Europa nog wordt vertegenwoordigd.
De partij zou baat hebben bij een open discussie hierover met leden en mogelijk toekomstige kiezers. Waar belangrijke feiten dit noodzakelijk maken, blijkt paradoxaal genoeg een soort taboe. Het resterende resultaat van het gesprek met het partijbestuur is dan ook dat deze discussie nu langs andere wegen zal moeten plaatsvinden én aangemoedigd.