Zal er een sociaaldemocratische partij in Nederland blijven? Als het aan het partijbestuur ligt vindt op 21 juni het voorlaatste PvdA congres uit de geschiedenis plaats. De referendumvraag over het principebesluit tot fusie is door 52% van de PvdA-leden met “ja” beantwoord. Wat valt er nog te verwachten van het congres?
De versnelling van het voorgestelde principebesluit over het “opgaan in een nieuwe partij” van de Partij van de Arbeid en GroenLinks voelde voor vele aanwezigen bij de vijfde bijeenkomst van Rood Vooruit op 7 juni als een besluit dat “ons door de strot wordt geduwd”.
Was het echt de kabinetscrisis die het partijbestuur ertoe bracht twee weken voor het congres ineens een ledenreferendum te organiseren? Op de overigens al gefuseerde site is te lezen dat was “toegezegd” bij de val van het kabinet een referendum te organiseren. Aan wie was die toezegging gericht? Van het partijbestuur aan het partijbestuur!
En zo werd de “ledendemocratie”, inclusief de rol van het congres nog weer verder gereduceerd: want naast de motie van het lid Sent uit Nijmegen over de fusie waren er moties ingediend door Reshma Roopram (“naar een blijvende rood-groene alliantie” – naast een motie met dezelfde tekst ingediend door GroenLinks leden voor het eigen congres); en door Fouad Sidali (“federatief vooruit”). Maar het referendum ging alleen over de fusie...
Als er toch nog ruimte blijft voor een serieuze discussie op 21 juni dan zal die zich richten op de cruciale vragen en voorwaarden over de invulling van het principebesluit. Dan gaat het om de sociaaldemocratische grondslag, de aansluiting bij de Europese partij van socialisten, en het inhoudelijk programma met keuzes in plaats van een optelsom of een catalogus aan idealen. Blijft er een sociaaldemocratische partij in Nederland? En wordt serieus omgegaan met de vele leden of ex-leden die zich niet vertegenwoordigd voelen in het geforceerde eenwordingsproces.
Ook aan de orde is het onzalige voorstel van het partijbestuur om een door loting uit beide partijen samengestelde ledenberaad met bevoegdheden uit te rusten die de leden van de PvdA en GL toekomen zolang deze bestaan. Dat plan plaatst de leden buitenspel en is ook juridisch niet houdbaar.