PvdA en GL-kiezers: verschillende waarden
Om kiezers van rechts of het midden te overtuigen weer meer naar links te kijken is het van belang dat partijen zich meer bewust zijn van de waarden die bepalen bij wie kiezers zich thuis voelen. Het Chivo kennisinstituut voor motivatiewetenschap ziet vier clusters van waarden. Ontdek de verschillen in waarden tussen (potentiële) PvdA en GroenLinks aanhangers...
Binnen motivatiewetenschap heb je basiswaarden.
Die basiswaarden blijken te clusteren tot vier sets die cross-cultureel stand hebben gehouden. Deze sets zijn goed te vertalen naar politieke stromingen. Een politiek standpunt leunt vaak sterk op zo’n cluster. Daarmee hebben we een motivatiebasis van waaruit we motieven, handelingen en oordelen kunnen beschrijven en onderzoeken. De vier clusters die universeel worden gevonden hebben we vertaald naar politieke waarden:
Sociaal
Conservatief
Neoliberaal
Progressief
Elk mens hecht belang aan alle vier de clusters, alleen niet in dezelfde volgorde. Het betekent concreet dat iemand die Neoliberaal als sterkste waardenset heeft, ook sociaal zijn belangrijk vindt. Het is alleen minder vrijgevig en er mag een competitief element in zitten. Het betekent concreet dat iemand die Sociaal is heel altruïstische aspiraties heeft, terwijl iemand die Neoliberaal en sociaal is, streeft naar effectief altruïsme. Men is dan nog steeds Neoliberaal. Daarnaast is het belangrijk dat de flanken van Neoliberaal worden gevormd door Progressief en Conservatief. Vanuit het Neoliberale hart kun je dus verbreden en zo meer Conservatieven en Progressieven naar je toe trekken of je kunt als partij zelf meer opschuiven en dan word je Neoliberaal-progressief.
Met die basiswaardensets wordt het duidelijk dat de Deense sociaaldemocraten voornamelijk sociaal-conservatieve standpunten innemen. Ze liggen niet voor niets naast elkaar in de cirkel. Sociaal kan echter ook meer de andere zijde uitschuiven en dan spreekt men van sociaal-progressief. Tegenover de progressieven staan de conservatieven, Tegenover de socialen staan de neoliberalen. Zowel hun waarden, interesses als beleid staan diametraal ten opzichte van elkaar. De basiswaarden scheppen daarmee overzicht. Ze verklaren niet alleen, maar voorspellen ook interesses en acties.
Laat links en rechts daarom los, want ze zijn inhoudsloos. We hebben dus een beter systeem, waarin observaties en mechanismen samensmelten.