Wat Wil Rood Vooruit? Vragen & Antwoorden

Wat wil Rood Vooruit bereiken?

Eerst en vooral gaat het ons om een werkelijk open discussie over de vraag: “Voor wie wil de sociaaldemocratie opkomen?”. Dus niet eerst de vorm (fusie), maar de inhoud (solidariteit en eerlijk delen van kennis, macht en inkomen) voorop. De brug slaan tussen de mensen die het goed gaat en mensen die de aansluiting missen, daarop moet de electorale strategie zijn gericht. En de vraag worden gesteld of/hoe een fusie daarbij gaat helpen.

Welke bezwaren heeft Rood Vooruit tegen GroenLinks?

Samenwerken met GroenLinks is in Den Haag en in veel gemeenten een feit en op heel wat punten werkt dat goed. Maar de ideologische basis en prioriteiten (groei, bestaanszekerheid, wonen) verschillen; en de achterban en potentiële kiezers van beide partijen zijn niet dezelfde. Het gaat om het gezamenlijk belang dat een diverse groep van kiezers kan worden aangesproken om meer tegenwicht te kunnen bieden tegenover rechts. Dat levert meer op wanneer beide partijen vanuit hun eigen profiel steun mobiliseren en door samenwerking hun invloed maximaliseren.

Welke fundamentele verschillen ziet Rood Vooruit?

Het gaat niet alleen om de programvergelijking in de Kieswijzer. Het gaat ook om de bereidheid om bestuurlijke verantwoordelijkheid te dragen die voor de PvdA altijd voorop staat. En om de acceptatie dat de ruimte voor de markt en de rol van de overheid met elkaar in evenwicht moeten zijn en aansluit op de economische en sociale orde waarop de Europese Unie is gebaseerd.

Concrete voorbeelden?

Voor een solidaire samenleving kunnen we niet zonder economische groei en een sterke industriële basis. Sociale zekerheid is gebaseerd op wederkerigheid: wie kan werken moet bijdragen. Vergroening is noodzakelijk en mogelijk, maar met oog voor onze concurrentiepositie. Terugdringen van stikstof is hard nodig, maar woningbouw gaat vóór. En daar moet je ook kunnen parkeren. Het klimaatbeleid moet aansluiten bij Europese en mondiale afspraken. En we kiezen voor bescherming van de schapen boven de wolven.

De toelating van arbeidsmigranten moet gebaseerd zijn op het belang van onze economie en dienstverlening. Illegalen moeten vertrekken. We steunen het Europees Migratie Pact en zo veel mogelijk opvang van asielzoekers in de regio. En we houden voor iedereen vast aan de rechten en plichten en de scheiding van kerk en staat in onze Grondwet. Artikel 1 van de Grondwet geldt voor iedereen, ongeacht achtergrond of identiteit.

Defensie-uitgaven moeten naar 3% van het bbp en de Europese defensiecapaciteit versterken met een blijvende inzet op samenwerking binnen de NAVO. We staan achter het principe van vrijhandel. Buitenlandse handel en internationale samenwerking moeten elkaar versterken. En we zijn voor het bestaansrecht in veiligheid van Israël en van een Palestijnse staat.

Wil Rood Vooruit een nieuwe partij?

Nee. Onze actie is erop gericht om de eigen identiteit en electorale basis van de Partij van de Arbeid te bewaren in nauwe samenwerking met GroenLinks én zo mogelijk met andere centrum-linkse partijen. Dat biedt de beste kans om de steun voor progressieven te maximaliseren en zo bij te kunnen dragen aan versterking van het politieke midden als alternatief voor rechts. Wij pleiten voor een open discussie over andere vormen dan een tweepartijenfusie, bijvoorbeeld in een federatie of coöperatie.

En als een meerderheid toch tot een fusie besluit?

Dat hangt af van de voorwaarden waaronder een fusie wordt aangegaan. Voor Rood Vooruit is er één niet onderhandelbare rode lijn: de sociaaldemocratie in Nederland moet een eigen partij hebben en in de Europese partij en fractie van sociaaldemocraten vertegenwoordigd zijn. Juist in deze tijd waarin het belang van internationale samenwerking voorop staat weegt de positie van de Europese sociaaldemocratie als machtsfactor in de Unie zwaar. De Groenen hebben die positie niet. De sociaaldemocratie in Nederland moet een eigen partij hebben.

Komt er dan toch een afsplitsing?

Wij splitsen ons niet af; het is het partijbestuur dat een nieuwe partij wil oprichten. En dit is niet het moment om vooruit te lopen op de uitkomst van het aanstaande congres.

Wat is de inzet naar het congres?

Wij pleiten voor een pas op de plaats om alsnog een grondiger discussie te kunnen voeren die inhoud vóór vorm plaatst. Een fusiebesluit betekent de opheffing van de Partij van de Arbeid. De peilingen voeden de twijfels of daarmee meer kiezers in het midden kunnen worden bereikt, en daar gaat het toch om tegenover de rechtse meerderheid van dit moment. Nu de voorstanders dit nog niet overtuigend hebben weten te onderbouwen, ontbreekt de noodzaak om nu versneld een fusiebesluit te nemen.

Waarom verwijt Rood Vooruit het partijbestuur “onbehoorlijk bestuur” in de voorbereiding van het principebesluit tot fusie in een nieuwe partij?

• Ledendemocratie is meer dan alleen het houden van een stemming en het bepalen van de uitslag. Leden hebben niet alleen recht op invloed aan de achterkant van het besluitvormingsproces maar ook aan de voorkant van dat proces. Ondanks geplande ledengesprekken in het land, heeft het bestuur zijn conclusie al getrokken. Essentiële onderwerpen, zoals migratie en de ideologische koers, blijven onvoldoende besproken.

• In het vooruitzicht van opheffing van de PvdA in het voorjaar van 2026 worden de PvdA-afdelingen die hebben besloten tot zelfstandige deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026 voor het blok gezet: zij lopen een reëel en onnodig risico om geloofwaardigheid, stemmen en zetels te verliezen.

• Het PvdA-congres gaf op 20 april 2024 het partijbestuur via een motie de opdracht om samenwerking met GroenLinks verder te verkennen. Dit proces moest alle mogelijke vormen omvatten (alliantie, nieuwe partij, fusie), met ledengesprekken in 2025 en besluitvorming in de tweede helft van 2026.

• In strijd met die motie kondigde het partijbestuur op 13 maart aan in juni al een fusiebesluit aan het congres voor te leggen. De verwijzing naar de internationale instabiliteit en een mogelijke kabinetsval is zonder grond omdat samenwerking in Tweede en Eerste Kamer al bestaat.

• Het partijbestuur vindt dat een fusiebesluit in juni eerst helderheid biedt over de oprichting van de nieuwe partij, waarna statuten, grondbeginselen en organisatie worden uitgewerkt. Dit is de verkeerde volgorde: statuten en de grondbeginselen van de partij zijn geen details, maar essentieel voor een goed onderbouwd fusiebesluit. De handelwijze van het partijbestuur is daarmee in strijd met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, zoals rechtszekerheid, zorgvuldigheid en transparantie. Volgens Rood Vooruit moet het congres eerst hierover beslissen, inclusief de Europese fractiekeuze, voordat een besluit over de fusie kan worden genomen.